چه تفاوت‌هایی میان فرقه‌های کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان وجود دارد؟
چه تفاوت‌هایی میان فرقه‌های کاتولیک و ارتدوکس و پروتستان وجود دارد؟
بطور خلاصه کاتولیک‌ها و ارتدوکس‌ها تفاوت چشمگیر زیادی با هم ندارند. کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس اعتقاد شدید به جانشینی رسولان به ترتیب دارند ولی کلیساهای پروتستان به غیر از کلیساهای انگلیکن و بعضی کلیساهای لوتری به هیچ عنوان به جانشینی رسولان اعتقاد ندارند و به‌جای جانشینی رسولان، به ادامۀ مسیر اعتقادات رسولان باور دارند.
کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس به علاوۀ کتاب‌های عهدعتیق و عهد جدید به کتاب‌های دیگری نیز که کتاب‌هایی در کنار کتاب‌های کانُن نامیده می‌شوند، ایمان دارند. اما کلیساهای پروتستان کتاب‌هایی که در کنار کتاب‌های عهد عتیق و عهد جدید در این کلیساها به حساب می‌آیند را کتاب‌های الهامی نمی‌دانند.
در کلیساهای کاتولیک معتقدند همۀ کشیشان باید مرد و در عین حال مجرد باشند. در کلیساهای ارتدوکس کشیشان و اسقفان باید مرد باشند ولی شماسان می‌توانند زن نیز باشند.
در کلیساهای ارتدوکس کشیشان و شماسان اگر قبل از دست‌گذاری ازدواج کرده باشند می‌توانند به خدمت خود به عنوان کشیش و شماس ادامه دهند. از سوی دیگر اسقفان نباید به هیچ عنوان ازدواج کرده باشند.
در اکثر کلیساهای پروتستان شرط کشیشی مجرد بودن نیست و زنان نیز به سمت کشیشی دست‌گذاری و منتسب می‌شوند.
حضور مسیح در شام خداوند: در کلیساهای ارتدوکس کشیش با یک دعا عمل مستقیم روح‌القدس را می‌طلبد و معتقدند که روح‌القدس نان و شراب را تبدیل به خون و جسم عیسی می‌کند. و چگونگی این امر به باور این کلیسا مسئله‌ای اسرارآمیز است. کلیساهای پروتستان به تبدیل نان و شراب به خون و جسم عیسی اعتقاد ندارند و نان و شراب را نمادی از مرگ عیسای مسیح می‌دانند.
کلیساهای ارتدوکس معتقدند روح‌القدس بر اساس اعلانیۀ رسمی اولیۀ شورای کلیسایی نیقیه، فقط از پدر صادر میشود و پسر فقط نقش درخواست‌کننده را دارد. اما کلیساهای پروتستان و کاتولیک معتقدند روح القدس از جانب هر دو، یعنی پدر و پسر صادر میشود.
در کلیساهای ارتدوکس: ازدواج امری رمزآمیز است که نشان‌دهندۀ رابطۀ کلیسا و مسیح است و طلاق به هیچ عنوان پذیرفته نیست مگر به علت زنا. اگر چه باز هم استثنائاتی وجود دارند.
در کلیساهای کاتولیک در این زمینه تقریباً به همان صورت کلیساهای ارتدوکس است.
در کلیساهای پروتستان ازدواج یک تعهد است ولی غیرقابل شکستن نیست و به طلاق به عنوان یک ضعف بشری اجازه داده میشود. بعضی کلیساهای پروتستان ازدواج مجدد بعد از طلاق را نیز می‌پذیرند.
در بارۀ صعود و لقاح مطهر داشتن مریم: کلیساهای ارتدوکس معتقدند که مریم حامل خدا بوده و ایمان دارند که پسری که به آن آبستن بود، خدا به شکل بشری بود. مریم اولین قدیس و باکرۀ ابدی است.در بارۀ صعود مریم کلیساهای ارتدوکس معتقد به صعود او هستند ولی در ضمن پذیرفته شده است که مریم مرگ فیزیکی را نیز تجربه کرد و لقاح مطهر بودن در کلیساهای ارتدوکس پذیرفته نیست چون آنان معتقد به مسئلۀ انتقال گناه از نسلی به نسل دیگر نیستند. بنابرین نیازی به بی‌گناهی مریم نیست.
کلیسای کاتولیک از سوی دیگر معتقد به هر دو است یعنی هم صعود مریم و هم بی‌گناهی مریم و لقاح مطهر داشتن او. این کلیسا هنوز تصمیم نگرفته که آیا مریم واقعاً مرگ فیزیکی داشته یا خیر.
در کلیساهای پروتستان اعتقاد به صعود مریم و بی‌گناهی و لقاح مطهر داشتن مریم پذیرفته نیست. تنها مسیح عاری از گناه بود و مریم صعود نکرده و مرگ مریم پذیرفته شده است. در کلیساهای پروتستان شفاعت مریم و بکارت دائمی او پذیرفته نیست.
اقتدار پاپ‌ها از نظر کلیساهای ارتدوکس به عنوان اسقف روم تا زمانی که به اصول ارتدوکس پایبند باشند، شایستۀ احترام است اما نه در امور قضائی. بر اساس اعتقادات کلیساهای ارتدوکس مقام پاپی باید اصلاح شود و چون تا کنون اصلاح نشده، مقام او از مقام اسقف‌های دیگر کلیسا بالاتر نیست.
در کلیساهای پروتستان: پاپ به عنوان رهبر کلیسای کاتولیک می‌باشد و نباید در بارۀ کلیسا به صورت یک مجموعۀ کلی نظر دهد.
معصومیت پاپ‌ها در کلیساهای ارتدوکس پذیرفته نیست و به جای پاپ‌ها، این روح‌القدس است که از طریق شوراهای کلیسایی کلیسا را هدایت می‌کند. منظور از شوراهای کلیسایی هفت شورایی هستند که از تاریخ ۳۲۵ تا ۷۸۷ میلادی برگزار شده‌اند و این شوراها بدون هیچ خطا محسوب می‌شوند.
در کلیساهای کاتولیک پاپ وقتی توسط روح‌القدس آموزه‌ای از ایمان و اخلاقیات را معرفی می‌کند که باید توسط کلیسا اجرا شود، شخصی بدون خطا است.
در کلیساهای پروتستان پاپ‌ها بدون خطا به حساب نمی‌آیند و تنها چیزی که مصون از خطا است کتاب مقدس می‌باشد که منبع ایمان و عمل ما است.
کلیساهای ارتدوکس معتقد به وجود برزخ هستند که میان بهشت و دوزخ قرار دارد. ولی تقدس و پاکی تنها در زندگی زمینی ما قابل دسترسی است و نه در زندگی آینده.
کلیساهای کاتولیک چنین باور دارند که برزخ به عنوان جایی برای آمادگی برای ورود به بهشت و نیز جایی است که گناهانِ قابل چشم‌پوشی در چنین مکانی تنبیه شده و پاک می‌شوند.
در کلیساهای پروتستان برزخ پذیرفته نیست و خون عیسای مسیح که در قربانی صلیب ریخته شد، طاهر کنندۀ ما از هر گناهی است.
در کلیساهای ارتدوکس ۷ آیین مقدس وجود دارند که به عنوان اسرار و رازها شناخته شده‌اند که عبارتند از: تعمید آب، تدهین و تأئید شخص مسیحی در کلیسا، شام خداوند، نظام‌های مقدس، تدهین مقدس، ازدواج و اعتراف. این فهرست ثابت نیست و می‌تواند متغیر باشد.
در کلیساهای کاتولیک نیز همین هفت آئین مقدس وجود دارند اما این آئین‌ها به صورت ثابت و غیرقابل تغییر هستند.
در کلیساهای پروتستان فقط دو آئین مقدس وجود دارند: تعمید و شام خداوند (یا عشاء ربانی)
اثرات آئین‌های مقدس در کلیساهای ارتدوکس این است که افرادی که بطور شایسته در این آئین‌ها شرکت می‌کنند شامل فیض خدا می‌شوند. کلیساهای کاتولیک با کلیساهای ارتدوکس در این مورد هم‌نظر هستند.
کلیساهای پروتستان این آئین‌ها را نمادی از آنچه قبلاً اتفاق افتاده می‌دانند.
قدیسین در کلیساهای ارتدوکس گروه مخصوصی از افراد مقدس هستند که تکریم می‌شوند. آنان می‌توانند به عنوان شفیع، میان انسان و خدا عمل کنند و حتی می‌توان خطاب به آنان دعا کرد.
کلیسای کاتولیک نیز در مورد قدیسین همان نظر کلیساهای ارتدوکس را دارد. در کلیساهای کاتولیک برای انتخاب قدیسین باید بتوان دو معجزه‌ای که توسط شفاعت قدیسِ کاندید شده صورت پذیرفته نیز نام برد.
کلیساهای پروتستان اعتقاد به این دارند که همۀ مسیحیان مقدسین محسوب می‌شوند و می‌بایست به شباهت مسیح در بیایند و تنها واسط میان خدا و انسان، عیسای مسیح است.
در کلیساهای ارتدوکس نجات از گناه از طریق ایمانی که به محبت عمل می‌کند و در فرایند تمام زندگی به آن عمل میشود، حاصل میشود. هدف نهایی هر مسیحیِ ارتدوکس این است که به اتحاد با خدا دست یابد. این با زندگی مقدس و نزدیک شدن به خدای قدوس امکان‌پذیر است.
در کلیساهای کاتولیک نجات از گناه با فیض نصیب انسان میشود مخصوصاً با فیض تقدیس‌کننده که توسط تولد تازه در تعمید آب به دست می‌آید و با رعایت آئین‌های مقدس، این نجات محفوظ می‌ماند و آن‌ها کانال‌های فیض خدا به حساب می‌آیند.
در کلیساهای پروتستان نجات بدون هر گونه لیاقت انسان و به رایگان توسط خدا به انسان بخشیده شده است. این تنها به خاطر فیض خدا بوده و با ایمان به عیسای مسیح به دست می‌آید. توسط قربانی کفاره‌کنندۀ عیسای مسیح ما نزد خدا پذیرفته شده‌ایم و از دیدگاه او پذیرفته شده هستیم و هیچ قصاص و محکومیت بر ایماندار به مسیح وجود ندارد.
اهمیت کتاب مقدس در کلیسای ارتدوکس: تنها یک منبع مکاشفۀ الهی وجود دارد و آن سُنَّت است و کتاب مقدس قسمت شفاهی آن را تشکیل می‌دهد که نوشتجات مقدسین و تصمیمات شوراهای کلیسایی و غیره بخشی از آن است.
کلیسای کاتولیک: در کنار کتب مقدس، سُنَّت مقدس (که از مسیح و رسولان تاکنون ادامه دارد) می‌باید به عنوان منابع مکاشفۀ الهی پذیرفته شوند. کتاب مقدس و سُنَّت مقدس توسط ماگیستریوم یعنی اقتدار تعلیمی کلیسا تفسیر میشود.
از دیدگاه کلیساهای پروتستان: کتاب مقدس، تنها راهنمای مصون از خطاست و اقتدار نهایی برای ایمان و عمل یک مسیحی است (این یکی از اصول اساسی پروتستانتیزم است).
پرستش و عبادت در کلیساهای ارتدوکس: “مناجات‌نامۀ الهی” مرکز پرستش کلیساهای ارتدوکس است. پرستش اکثراً به زبان بومی است ولی از یونانی نیز گاهی استفاده میشود.
در کلیساهای کاتولیک عبادت و پرستش در قربانی مسیح مرکزیت دارد. پس از شورای دوم واتیکان (از سال ۱۹۶۲ الی ۱۹۶۵ میلادی) تأکید بیشتر بر استفاده از زبان بومی گذاشته شد. اگرچه گاهی از زبان لاتینِ سُنَّتی نیز در مراسم شام خداوند استفاده میشود.
در کلیساهای پروتستان به روشهای بسیار متنوع از پرستش استفاده میشود. به عنوان نمونه می‌توان از طیف پرستش هیجان‌انگیز پنتیکاستی گرفته تا پرستش سُنَّتی کلیساهای انگلیکن به شکل سَُّنت کاتولیکی آن اشاره نمود.
ترجمه و گردآوری کشیش ورژ باباخانیان
دریافت لینک کوتاه این نوشته:
|
کپی شد! |
