تفاوت میان لباس‌های رسمی رهبران کلیساهای کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان. آیا پوشیدن چنین لباس‌هایی برای رهبران کلیسا لازم است؟

تفاوت میان لباس‌های رسمی رهبران کلیساهای کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان. آیا پوشیدن چنین لباس‌هایی برای رهبران کلیسا لازم است؟

کلیساهای کاتولیک رومی
لباس‌های رهبران کلیسای کاتولیک به صورتی طراحی شده‌اند که مسائل خاصی مانند وضعیت روحانی و وظایف مختلف را نشان دهند. هر جزء از لباس‌ها دارای معنا و نمادهای خاص خود است. در زیر به بررسی مختصر لباس‌های کشیشان، اسقف‌ها و کاردینال‌ها می‌پردازیم:

کشیشان کلیسای کاتولیک:
کشیشان معمولاً با لباس‌های سیاه رنگ مشخص می‌شوند که نمادی از تعهد و فروتنی است. کلاه مخصوصی به نام “کلاه کشیشی” نیز ممکن است بر سر داشته باشند.
در کلیسای کاتولیک، لباس‌های کشیشی به نام «الب» و «چاسابل» شناخته می‌شوند که از قرون وسطی به شکل کنونی درآمده‌اند. این لباس‌ها از لباس‌های روزانۀ رومیانِ باستان الهام گرفته شده‌اند و نماد خلوص و تقدیس خادمان کلیسا هستند.

اسقف‌های کلیسای کاتولیک:
اسقف‌ها از لباس‌های بنفش رنگ استفاده می‌کنند که نمادی از توبه و سلطنت روحانی است. آنان همچنین یک صلیب بر سینه دارند و ممکن است از کلاه یا تاج خاصی استفاده کنند که نقش و موضع روحانی آن‌ها را بیان می‌کند.

کاردینال‌های کلیسای کاتولیک:
کاردینال‌ها لباس‌هایی به رنگ قرمز می‌پوشند. این رنگ معمولاً نشان‌دهندۀ جایگاه و نقش مهم کاردینال‌ها در کلیسا است. این لباس‌ها به منظور تشخیص مقام کاردینال‌ها و یادآوری نقش‌ و مسئولیت‌های آنان استفاده می‌شود.
رنگ قرمز در لباس کاردینال‌ها نمادی از خون عیسی و فداکاری و شهادتی است که مسیحیان در پیروی از ایمان خود ممکن است با آن روبرو شوند. این رنگ نشان‌دهندهٔ تعهد و وفاداری کاردینال‌ها به کلیسا و مسئولیت‌های خود در رشد و توسعۀ ایمان مسیحی است.

تاریخ شکل‌گیری لباس‌های رهبران کلیساهای کاتولیک:
لباس‌های رهبران کلیسای کاتولیک ریشه در دوران امپراتوری روم دارد. در قرون اولیۀ مسیحی، کشیشان و اسقف‌ها از همان لباس‌های عادی مردم روم استفاده می‌کردند. از قرن چهارم میلادی، پس از رسمیت یافتن مسیحیت در امپراتوری روم، لباس‌های این رهبران کم‌کم شکل منحصربه‌فردی به خود گرفتند. مهم‌ترین تغییرات در قرون نهم تا دوازدهم رخ داد، زمانی که استفاده از کاساک (Cassock)، سوتان (Soutane) و عصای اسقفی تثبیت شد. در دوره‌های بعد برای پاپ و کاردینال‌ها لباس‌هایی با رنگ‌های خاص (مثلاً قرمز و سفید) تعیین شد.

کلیساهای ارتدوکس
در کلیساهای ارتدوکس، لباس‌های رهبران کلیسا نقش مهمی در تشخیص رتبه و مسئولیت‌های آنان دارد. رنگ و شکل این لباس‌ها می‌تواند نماد مقام و وظایف متفاوت آنان باشد. به‌طور کلی، لباس‌های این رهبران شامل تونی، اپیترشیل، و راستریک است که هر کدام می‌توانند بسته به رتبه و مناسبت‌ها با تزیینات خاص و رنگ‌های ویژه همراه شوند.

لباس کشیشان ارتدوکس
کشیشان ارتدوکس معمولاً لباس سیاه به تن دارند که شامل تونی و اپیترشیل است. سیاه‌پوشی نماد فروتنی و تقوا است و به معنای تواضع و باور عمیق آنان به ایمان دینی می‌باشد.

لباس اسقفان ارتدوکس
اسقفان ارتدوکس لباس‌های مجلل‌تری به رنگ‌های قرمز، بنفش یا طلایی به تن دارند. این رنگ‌ها نماد مقام بالاتر، وظایف گسترده‌تر و ارتباط مستقیم‌تر آنان با آموزه‌های کلیسایی است. معمولاً اسقفان در مراسم ویژه از این رنگ‌ها استفاده می‌کنند.

لباس اسقفان اعظم
اسقفان اعظم یا پاتریارک‌ها لباس‌های بسیار تزئین‌شده‌ای می‌پوشند که شامل رنگ‌هایی مانند طلایی، سفید و دیگر رنگ‌های برجسته است. این رنگ‌ها نشانه‌ای از مقام بالای رهبری در کلیسا و ارتباط بسیار نزدیک‌تر با مقدسات است.
کلیسای ارتدوکس از لباس‌هایی مانند «ستیخاری» و «پلان» استفاده می‌کند که ریشه‌های خود را در لباس‌های باستانی بیزانس در امپراتوری شرق دارند. این لباس‌ها با جواهرات و نوارهای طلایی تزیین شده و نماد شکوه و قدرت الهی هستند.

تاریخ شکل‌گیری لباس‌های رهبران کلیساهای ارتدوکس:
لباس‌های رهبران کلیسای ارتدوکس شرقی نیز از پوشش امپراتوران روم شرقی (بیزانس) تأثیر پذیرفته است. در قرن ششم میلادی، امپراتور ژوستینیان بسیاری از قوانین مربوط به لباس‌های رهبران این کلیسا را مشخص کرد. لباس‌هایی مانند ریاسا (Riasa)، استیخاریون (Sticharion) و اپیترخیل (Epitrachelion) در این دوره شکل گرفتند. در دوره‌های بعد، خصوصاً پس از سقوط قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳، لباس‌های رهبران کلیسای ارتدوکس تا حد زیادی ثابت ماند و به سنت‌های بومی مانند سبک روسی و یونانی تقسیم شد.

کلیساهای پروتستان
در کلیساهای پروتستان، به طور کلی سادگی بیشتری نسبت به کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس در لباس‌ها رواج دارد و بسیاری از کشیشان از لباس‌های ساده‌تر مانند «روب» یا «آلب» استفاده می‌کنند. این لباس‌ها نمادی از تواضع و برابری در ایمان و خدمت به جامعه می‌باشند.
در این کلیساها، تنوع زیادی در سبک و لباس‌های رهبران کلیسایی وجود دارد که بسته به رایج بودن و فرقه‌های مختلف آنها ممکن است تغییراتی داشته باشد. به طور کلی، لباس رهبران کلیسا نمادهای خاصی را در بر دارد که به تاریخ و آداب کلیسایی بستگی دارد. بسیاری از این لباس‌ها هدفشان نشان دادن وقار، انسجام و روحانیت است.
لباس‌های مختلف ممکن است شامل ردای سفید، یقۀ کاهنی، و شال‌هایی با رنگ‌های مشخص باشد که هر کدام نماد خاصی دارند. به عنوان مثال، ردایی که به رنگ سفید است نمادی از پاکی و بی‌گناهی است و در مراسم‌ خاصی مانند شام خداوند (یا عشاء ربانی) استفاده می‌شود. شال‌های رنگی نماد فصول مختلف یا رویدادهای خاص در مراسم کلیسایی هستند. با این حال، برخلاف برخی از دیگر فرقه‌های مسیحی، پروتستان‌ها ممکن است تأکید کمتری بر روی جنبه‌های تشریفاتی و لباس‌های خاص داشته باشند و بیشتر بر محتوا و پیام روحانی این لباس‌ها تمرکز کنند.

تاریخ شکل‌گیری لباس‌های رهبران کلیساهای پروتستان:
پس از دوران نهضت اصلاحات در قرن ۱۶ میلادی، بسیاری از لباس‌های سنتی رهبران کلیسایی کنار گذاشته شد. مارتین لوتر و پیروان او تأکید داشتند که رهبران کلیسایی نیازی به لباس‌های خاص ندارند و می‌توانند لباس‌های معمولی بپوشند. با این حال، در برخی شاخه‌های پروتستان، مانند کلیساهای لوتری و انگلیکن (یا اسقفی)، برخی لباس‌های رسمی مانند سورپلیس (Surplice) و ردای کشیشی (Clerical Gown) حفظ شد. در کلیساهای انجیلی (Evangelical) و فرقه‌های نوین، اغلب لباس خاصی برای رهبران کلیسایی وجود ندارد.

دیدگاه وبسایت پرپاسخ برگرفته از کتاب مقدس در بارۀ لباس‌های مختلف مقامات کلیسایی:

در دوران عهد عتیق شاهد لباس‌های مختلف کاهنان و کاهنان اعظم با رنگ‌آمیزی‌ و کیفیت این لباس‌ها هستیم که تمام آنها به نوعی به ظهور مسیحای موعود اشاره داشت و به قول پولس رسول، اینگونه لباس‌ها و مقام‌های مذهبی سایه‌ای از  اصل بودند که وقتی این مسیحا که اصل بود ظاهر شد، سایه‌ها محو شدند.
در دوران زندگی عیسای خداوند و رسولان برگزیدۀ او و نیز در طول قرون اولیۀ مسیحیت هیچگونه تمایزی میان آنان و مردم عامه در جامعه مشاهده نمی‌شد. هیچ اشاره‌ای به تفاوت میان پوشش عیسای خداوند، شاگردان و مردم اطرافش در هیچیک از اناجیل وجود ندارد. حتی اشاره شده که رهبران مذهبی یهود به منظور شناسایی یا تشخیص او از یهودا خواستند تا با بوسه او را به آنان تسلیم کند. این امر به خوبی بیانگر دشوار بودن تشخیص عیسای خداوند از شاگردانش در باغ جتسیمانی است. و در رابطه با رسولان مسیح نیز این مسئله به همین‌سان صادق است.

باعث بسی تعجب است که با گذشت زمان، همان کلیسایی که می‌بایست از استاد خود پیروی می‌کرد، مرتکب خطای عجیبی شد‌. خطای آنان این بود که به توبیخ و نکوهش عیسای خداوند توجهی نکردند. او در دوران خدمت خود در اسرائیل، رهبران مذهبی یهود را به خاطر قائل شدن تفاوت میان خود و عامه مردم با لباسهای متمایز خود محکوم کرد (مرقس ۳۸:۱۲؛ لوقا ۴۶:۲۰ و متی ۵:۲۳-۷)!!! برای عیسای مسیح و رسولانش، مهم‌ترین عنصر در خدمت کلیسایی خواندگی، شخصیت، مسح و نمونه بودن رهبران بود و نه رداهای بلند و موقر آنان.

این نکته نیز قابل ذکر است که هدف ما به هیچ عنوان توهین یا هرگونه بی‌احترامی به رهبران کلیساهای کاتولیک، ارتدوکس یا پروتستان نیست. چون به خوبی واقفیم که در میان اینگونه رهبران، افراد برجستۀ روحانی و فداکار زیادی وجود دارند که دارای رابطه‌ای صمیمی با خداوند هستند و مشغول خدمت خدا و خلق او با فروتنی و شخصیتی مسیح‌گونه هستند. همکاری با چنین کسانی برای ما همیشه باعث بنا و تقویت و رشد ایمان جامعه مسیحی شده و اینان همچون ستارگان در جهان مسیحی ما در حال نورافشانی هستند.

آرزوی ما این است که کلیسای مسیح با پیروی از کلام مقدس او در تحقق اهداف پادشاهی خدا کوشا باشد. دعا می‌کنیم که رهبران آن عاری از هرگونه انحراف در آموزه‌ها یا سنتها، در رساندن خبر خوش رهایی از گناه و عواقب آن، بدون هرگونه سازشی در دنیای تاریک ما بدرخشند.