فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس: درد، زبرجد، زمرد، زمرد سلقی، سرب، سنگ آهک،سنگ جزع، سنگ خارا و شوره

فلزات و مواد معدنی کتاب مقدس

دُرد         مزمور 119: 119              Dross

این لغت در عهد عتیق دلالت بر ناخالصی های موجود در فلزات می کند که برای به دست آوردن فلزات با ارزش و خالص لازم است این مواد را از آنها جدا کرد. دردها به سه شکل در فلزات وجود دارند:

1- مکانیکی، مواد پر حفره و ناهمواری که با سنگ معدن فلزات آمیخته است.

2- مکانیکی، مواد ناخالصی که با فلز در سنگ معدن ترکیب شیمیایی داده است.

3- سایر عناصر فلزی که به عنوان آلیاژ وجود دارند (مزمور 119: 119؛ امثال 25: 4 و اشعیا 1: 25، حزقیال 27: 28).

زِبَرجَد     خروج 28: 20       Chrysolite

یکی از سنگ های قیمتی است که از عهد باستان، اهالی خاورمیانه و خاور نزدیک آن را شناخته اند. تصور می شود که یکی از دوازده سنگ قیمتی که موسی به فرمان خدا برای برادرش هارون تهیه کرد و در تورات از آن نام برده شده، زبرجد باشد (خروج 28: 20) ترکیب شیمیایی آن سیلیکات، منیزیم و آهن است. به دلیل سختی و شفافیت و رنگ سبز مایل به زرد آن دارای ارزش زیادی است. تنها اشارۀ صریح به آن در مکاشفه 21: 20 یافت می شود. ولی به جای واژۀ عبری tarshis (به معنی زمرد) نیز به کار رفته است (خروج 28: 20؛ 39: 13؛ قرنتیان 28: 13). در واقع در کتب قدیمی عموماً زمرد و زبرجد را یکی دانسته اند و یا زبرجد را نوعی زمرد و یا سنگ قیمتی سبز رنگ نوشته اند. در ترکیب زبرجد نه فلوئور وجود دارد و نه آلومینوم و به علاوه رنگ زبرجد سبز متمایل به زرد است.

زمرد      خروج 28: 17             Carbuncle

این واژه به چند نوع سنگ گران بها و یا نیمۀ قیمتی قرمز رنگ اطلاق می شود، مانند بی جادۀ قرمز (خروج 39: 10 و اشعیا 54: 12). واژۀ عبری آن را بایستی به صورت زمرد (Emerald) و یا به صورت دقیق تر زمرد سبز (green beryl) برگرداند.

زمرد سِلقی      مکاشفه 21: 20         Beryl

این واژه به انواع سیلیکات اکسید گلوسینوم کم رنگ اطلاق می شود. بسیاری از آنان شامل مقدار زیادی عناصر قلیایی از قبیل پتاسیم، سزیوم و روبیدیوم می باشند. بریل معمولاً بی رنگ، سفید، سبز مایل به آبی، سبز مایل به زرد، زرد مایل به سبز، زرد، آبی و صورتی کم رنگ ودر بیشتر موارد کدر است. انواع شفاف آن چنانچه سبز کم رنگ، و سبز مایل به زرد و یا سبز مایل به آبی باشد در جواهر سازی، اگمارین محسوب می شود. مهمترین عامل مؤثر در خواص نورانی آن مقدار عناصر قلیایی موجود در آن است. طبق نظر برخی از زمین شناسان این کانی در سنگ های دارای آلومینیوم زیاد یافت می شود. ذکر نام آن در مکاشفه 21: 20 قطعی است ولی وجود آن در سایر قسمت های عهد عتیق نامشخص است (حزقیال 1: 16؛ دانیال 10: 6؛ حزقیال 10: 9). احتمالاً علت این موضوع این است که مترجمین واژۀ کاملاً مترادف با کلمۀ عبری tarshish را نیافته اند.

سرب        اعداد 31: 22           Lead

از هزارۀ چهارم قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفته است. طبق نظر باستان شناسان، قدیمی ترین قومی که سرب را مورد استفاده قرار داده اند مصری های باستان بوده اند که این فلز را برای لعاب ظروف به کار برده و از کانی های سرب نقره دار، نقره استخراج می کرده اند. فلزی است چکش خوار،خاکستری متمایل به آبی که در اثر دگرسانی تیره و کدر می شود. شل و نرم است و با ناخن خط بر می دارد. در درون سنگ ها به صورت طبیعی و خالص وجود دارد. اغلب همراه با سیلیکاتها (با کلسیم ، آهن و منگنز) و یا با سولفورها یافت می شود. در حرارت پایین ذوب می گردد، اکسیده شده و ناخالصی های آن جدا می شود و بدین ترتیب می توان از آن نقره بدست آورد (ارمیا 6: 29-30 و حزقیال 22: 18، 20). ارزش آن کمتر از قلع است و از آن برای اوزان (زکریا 5: 7، 8) و برای کندن صخره ها و نوشتن بر روی آن ها استفاده می کردند (ایوب 19: 24؛ حزقیال 22: 18، 20 و 27: 12).

سنگ آهک          اشعیا 27: 9           Chalkstone

سنگی است رسوبی، سفید رنگ یا سفید کم رنگ، ترد و شکننده که از پوسته های آهکی رزون داران و بقایای ریز موجودات زنده مانند اسفنج ها، خارتنان و ذرات کانی ها مانند کوارتز تشکیل شده است. مقدار کربنات کلسیم گل سفید حدود 99% است. از مواد معدنی فراوان در سرتاسر جهان و فلسطین به شمار می آید. در اشعیا 27: 9 به عنوان سمبلی از شکنندگی به کار رفته است مذبحی که برای بتها از سنگ گچ ساخته می شود به آسانی قابل نابود کردن است.

سنگ جزع       پیدایش 2: 12         Onyx

عقیق رنگارنگ کوارتز دانۀ ریزی که از لایه های رنگارنگ به وجود آمده است. رنگ سرخ و سفید آن «کارنئواونیکس» نام دارد. انواع غیر شفافی از عقیق (agate) است که دارای لایه های موازی با رنگ های متنوعی مانند قرمز، سفید، قهوه ای و یا سفید و سیاه است. هنوز نیز در اغلب موارد به این نام خوانده می شود (خروج 25: 7).

سنگ خارا        تثنیه 8: 15            Flint

سنگ خارا یا آتش زنه که سیلیکات ناخالص و متراکم و دانه دانه است. این لغت در کتاب مقدس برای صخره های فشرده و خیلی سخت به کار می رود. سختی سنگ خارا، ممکن است به علت وجود انواع مواد بلوری، غیر بلوری، کوارتز یا سیلیس درون آن باشد. بعد از آشنایی با فلزات همچنان به دلیل گران بودن قیمت فلزات مورد استفاده قرار داشت. از آن به عنوان چاقو استفاده می کردند (یوشع 5: 2-3).

در اشعار مربوط به شکافتن صخره توسط موسی به آن اشاره شده است (مزمور 114: 8 و تثنیه 8: 15 و خروج 17: 6) در اشعیا 5: 28 سم های اسبان به آن تشبیه شده است. در حزقیال 3: 9 به سخت تر بودن الماس نسبت به آن اشاره شده است. سنگ خارا سمبلی است از استواری خادمین خدا (اشعیا 50: 70).

شوره        امثال 25: 20            Niter

مادۀ معدنی بسیار حلال در آب که به نام نیترات پتاس نیز خوانده می شود. رنگ آن شفاف، بی رنگ، سفید یا خاکستری است و به اشکال شوره بر روی دیوارهای کهنه، طویله و اصطبل حیوانات دیده می شود. وقتی بر ذغال چوب قرار می گیرد به شدت آتش گرفته و وقتی با مواد سوختنی دیگر مخلوط می گردد قابل انفجار است. برای محافظت از گوشت و در طب مورد استفاده قرار دارد. در ترجمۀ KJV کتاب مقدس واژۀ به کار رفته به نمک قلیای طبیعی و یا کربنات سدیم اشاره می کند که ماده ای قلیایی بوده و نسبت به سرکه واکنش نشان می دهد. در حالی که شوره چنین نیست. نوعی صابون از کربنات پتاسیم ساخته می شد که برای شستشو به کار می رفت. در ارمیا 2: 22 اشنان ترجمه شده است.

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس