محتوای انجیل متی چیست؟

          موضوع اصلی انجیل متی در همان ابتدای آن روشن شده است: «کتاب نسب نامۀ عیسی مسیح بن داود بن ابراهیم» (متی 1: 1). این نوع جمله بندی ما را به یاد کتاب پیدایش می اندازد که با ذکر یک جملۀ مشابه تقسیم بندی شده است: «این است پیدایش …» یا «این است کتاب پیدایش …» (پیدایش 2: 4 و 5: 1 و 9: 6 و غیره). هر بار که این جمله نقل می شود اشاره ای است به یک دورۀ تکاملی جدید در مورد وعدۀ مسیح موعود. رشتۀ اصلی در مورد تاریخ قوم خدا در کتاب پیدایش دیده می شود و مرحلۀ بعدی در روت 4: 18 است که در آنجا وعدۀ ظهور مسیح به حضرت داود منتهی می گردد. متی از آنجا نسب نامه را ادامه می دهد و تکمیل آن را در عیسی بیان می دارد.

          طرح انجیل متی بر اساس دو قسمت مهم قرار دارد که می توان آنها را از جملات تکراری مشخص نمود. این طرح به صورت شرح حال عیسی است و شباهت زیادی به شرح حال عیسی در انجیل مرقس و انجیل لوقا دارد. دو نقطۀ عطف در آن مشاهده می گردد: اولی در متی 4: 17 است که می گوید: «از آن هنگام عیسی به موعظه شروع کرد و گفت توبه کنید زیرا ملکوت آسمان نزدیک است». دومین نقطۀ عطف در متی 16: 21 یافت می شود: «و از آن زمان عیسی به شاگردان خود خبر دادن آغاز کرد که رفتن او به اورشلیم و زحمت بسیار کشیدن از مشایخ و رؤسای کهنه و کاتبان و کشته شدن و در روز سوم برخاستن ضروری است». در آیۀ اول موعظه های عیسی شروع می شود که او را به اشتهار و محبوبیت فراوان می رساند. آیۀ دوم نشان دهندۀ آغاز کم شدن محبوبیت وی و رفتن او به طرف صلیب است. از این که این دو مرحله از زندگی عیسی به طور صریح از یکدیگر مجزا شده اند معلوم می گردد که نویسندۀ انجیل متی مایل است در مورد این دو جنبۀ زندگی مسیح تأکید نماید و در عین حال نشان می دهد که آنها را از یکدیگر جدا نمی داند بلکه یک زندگی واحد می شمارد. این انجیل مجموعه ای از سخنان پراکندۀ عیسی و جُنگی از داستانهای مربوط به وی نمی باشد بلکه به طور مخصوصی تنظیم گردیده که نشان دهد مسیح موعود چگونه توانست مأموریتی را که برای آن به جهان آمده بود به انجام رساند.

          دومین طرح انجیل متی فقط مخصوص خودش است. همانطور که ذکر شد طرح اول بر اساس شرح حال عیسی قرار داشت ولی این طرح از روی موضوع تنظیم شده است. از این نظر می توان این انجیل را به پنج قسمت تقسیم کرد که هر یک از آنها دارای یک موضوع اصلی می باشد و با این جمله تمام می شود: «و چون عیسی این … را به اتمام رسانید …». با در نظر گرفتن مقدمه و شرح مرگ و رستاخیز عیسی می توان گفت که این انجیل دارای هفت قسمت می باشد و با خاتمه ای که خواننده را با نتایج مسیح بودن عیسی روبرو می سازد هشت قسمت آن تکمیل می گردد. تفاوت فاحش بین عکس العمل کاهنان در مورد گزارش نگهبانان قبر عیسی و عکس العمل شاگردان در مورد ظهور خداوند زنده شده، به خواننده نشان می دهد که چه نظری باید داشته باشد. خواننده یا باید با بزرگان یهود هم عقیده شود و عیسی و ادعاهای او را رد کند و یا این که شاگرد او گردد.

          در قسمت اول، خوانندۀ این انجیل با زمینۀ مربوط به مسیح موعود آشنا می شود. نسب نامۀ او از حضرت ابراهیم شروع می شود که اولین دریافت کنندۀ وعدۀ الهی است و هم چنین از حضرت داود آغاز می گردد که خدا او را برای تأسیس سلطنت یهودا انتخاب فرمود و این موضوع در آیۀ اول مذکور گردیده و بعد شرح داده شده است. سپس شرح تولد مسیح از مریم باکره مذکور گردیده و آنگاه تعمید و آزمایش مسیح ذکر شده که او را برای شروع کار در میان مردم آماده می سازد. در این قسمت که سه باب و نیم است جملۀ «تا کلامی که خداوند به زبان نبی گفته بود تمام گردد» و یا جملاتی نظیر آن لااقل پنج بار تکرار شده است. ورود مسیح به جهان به منزلۀ تکمیل نقشۀ الهی می باشد که در عهد عتیق مکشوف گردیده در تاریخ جهان قبل از آمدن مسیح به جهان تا حدی انجام شده است.

          قسمت دوم در حالی آغاز می شود که مسیح در جلیل است و یحیای تعمید دهنده در زندان به سر می برد. قسمت اعظم آن مربوط است به اعلام اصول روحانی و اخلاقی ملکوت مسیح. عیسی مردم را به توبه و ایمان آوردن به خودش دعوت می نماید و در حالی که قلمرو فرمانروایی خود را اعلام می دارد، از ماهیت آن و شرایط ورود به آن سخن می گوید.

برگرفته از کتاب معرفی عهدجدید

نوشته: مِریل سی تِنی

ترجمه: کشیش طاطه وس میکائیلیان