بررسی رسالۀ یعقوب: مقدمه‌ای بر این رساله

بررسی رسالۀ یعقوب
مقدمه‌ای بر این رساله

موضوع کتاب یعقوب «ایمان» است. ولی نه ایمان نجات‌بخش یا عادل‌‌کننده، بلکه او به یک روش زندگی چشم دوخته که در اثر ایمان به مسیح ‌باید اتخاذ شود. یعقوب نیز مانند پولس می‌دانست که ایمان حقیقی اطاعت را به همراه دارد. از نظر ساختاری، رسالۀ یعقوب شباهت زیادی به امثال سلیمان دارد. او یک سری نصایح کوتاه در مورد موضوعاتی ارائه می‌دهد که در زندگی عملی مسیحی اهمیت خاصی دارند.

روش زندگی ایمانی
– رسالۀ یعقوب از اولین رساله‌های عهد جدید است. این رساله بین سالهای ۴۵ تا ۴۸ میلادی نوشته شده است.
– نویسندۀ این رساله، یعقوب برادرِ خداوند است و نه یعقوبِ رسول (اعمال رسولان ۱۷:۱۲، ۱۳:۱۵، ۱۸:۲۱؛ اول قرنتیان ۷:۱۵؛ غلاطیان ۱۹:۱، ۹:۲ را بخوانید)، یعقوبِ رسول که برادر یوحنا بود در سال ۴۴ میلادی به شهادت رسید (اعمال رسولان ۱:۱۲-۳). یعقوب نیز در ابتدا مانند بقیۀ برادران عیسی، به او ایمان نداشت (یوحنا ۲:۷-۵)، ولی پس از رستاخیز عیسی از میان مردگان، این برادر ناتنی او نه فقط ایمان آورد بلکه یکی از رهبران کلیدی کلیسای اورشلیم شد و در شورای اورشلیم نیز حضور داشت (اعمال رسولان ۱۵).
– یکی از سنن مسیحی، یعقوب را معروف به «زانو شتری» دانسته و اشاره کرده که این به علت وقت زیادی بوده که او صرف دعا می‌کرده و به این خاطر قسمت زانوان او مانند شتر صاف شده بود.
– بعضی چنین برداشتی دارند که رسالۀ یعقوب مخالف رسالات پولس است چون پولس رسول می‌گوید ما به ایمان عادل شمرده می‌شویم و یعقوب می‌گوید به اعمال عادل شمرده می‌شویم. ولی برای تفسیر رسالات پولس و یعقوب باید دو موضوع را درنظر داشت:

۱-درک شرایط موجود در هر رساله
۲- درک مفهوم کلمات

شرایط موجود در رسالۀ یعقوب:
یعقوب خطاب به کلیسای اولیه که مسیحیان یهودی نژاد بودند می‌نویسد. اشخاصی که خدای عهد عتیق را می‌شناختند و با عهد عتیق آشنایی داشتند و در اثر پیام قوی رسولان مسیح به عیسی ایمان آورده بودند.
رسالۀ یعقوب رسالۀ بشارتی نیست و به مردمی نوشته نشده که با ایمان مسیحی آشنایی نداشتند. این کتاب به کلیسایی نوشته شده که آشنایی کامل با عیسای مسیح داشتند و مسیح را به عنوان مرکز زندگی‌شان انتخاب کرده بودند.

در حالی که پولس مانند یک متخصص زایمان توضیح می‌دهد که در تولد بچه، چه اتفاقی رخ می‌دهد، یعقوب نقش یک پرستار را دارد که پوشکهای این طفل را عوض می‌کند یا دست بچه‌های کوچک را می‌گیرد تا راه رفتن را به آنان یاد بدهد. به این علت چون این دو با دو دیدگاه مختلف به این مسائل می‌نگریستند، درنتیجه به دو روش مختلف نیز با آنها برخورد کرده‌اند.
بجا است که به چند تضاد میان رساله‌های پولس و یعقوب نظری بیافکنیم:

یعقوب:
– تأکید بر اعمال ایماندار پس از ایمان دارد.
– علاقۀ زیادی به دیدن ثمرۀ ایمان دارد (۱۴:۲).
– او رساله‌اش را دقیقاً کمی پس از رستاخیز مسیح نوشته، وقتی کلیسا از یهودیانی تشکیل شده بود که از عهد عتیق شناخت داشتند.

پولس:
– تأکید بر کار مسیح دارد که باعث ایمان می شود.
– به جای توکل به کارها و عدالت شخصی، علاقۀ زیادی به رهایی از طریق فیض به وسیلۀ ایمان دارد.
– رساله‌اش را دیرتر از یعقوب نوشته، یعنی وقتی که مسئلۀ ایمان غیریهودیان تبدیل به سؤال مهمی شده بود که پیش از آن در بارۀ این موضوع فکر و صحبتی به میان نیامده بود.

رسالۀ یعقوب را باید با مفاهیم خودش و رساله‌های پولس را هم بایستی با مفاهیمی که او در نظر دارد بخوانیم.

واژه‌های کلیدی در رسالۀ یعقوب
– «ایمان» کلمه‌ای کلیدی در رسالۀ یعقوب است. ایمان باید در زندگی عملی مسیحی اثرگذار باشد. نه تنها به رابطۀ خود با خدا به وسیلۀ ایمان وارد می‌شویم بلکه می‌بایست به وسیلۀ آن به زندگی عملی مسیحی خود ادامه دهیم (رومیان ۱۷:۱ و غلاطیان ۲۰:۲ را نگاه کنید).
سؤال مهمی که در درک اختلاف میان رسالۀ یعقوب و رساله‌های پولس بایستی بپرسیم این است که آیا ایمانی که در این رساله به آن اشاره شده، منتهی به نجات ما از گناه است یا ایمانی است که ایماندار به مسیح پس از رهایی از گناه به وسیلۀ آن زندگی می‌کند. به سخنی دیگر آیا اشاره به «ایمان نجات‌بخش” است یا ایمانی که منتهی به یک «روش زندگی عملی» است.

– واژۀ دیگری که در یعقوب در رساله‌اش زیاد بکار برده «نجات» است. بسیاری با خواندن این کلمه، فوری به یاد ورود به رابطه با خدا می‌افتند. این مسئله با خیلی از آیه‌ها همخوانی دارد. مانند: رومیان ۱۳:۱۰یا اعمال رسولان ۱۲:۴. کاملاً روشن است که این آیه‌ها مربوط به دعوت مردم برای ورود به حیات جاوید به وسیلۀ ایمان به مسیح هستند.
اما بعضی عبارات برای کسانی که با تنگ‌نظری به مسئلۀ نجات از گناه می‌نگرند، سوء‌تفاهم ایجاد می‌کند. برای نمونه یعقوب در ۱۴:۲ می‌گوید: «آیا چنین ایمانی می‌تواند او را نجات بخشد؟» و در این آیه به نظر می‌آید که برای نجات از گناه، عمل و تقوای انسانی شرط اصلی است. آیا او این تعلیم پولس را که با فیض خدا و توسط ایمان نجات می‌یابیم و نه توسط کارهای خوب خود، رد می‌کند (افسسیان ۸:۲- ۹)؟ آیا پولس در فیلیپیان ۱۲:۲ نمی‌گوید: «نجات خود را ترسان و لرزان به عمل آورید».

پاسخ خود را می‌توانیم در عهد عتیق جستجو کنیم. معنای نجات در عهد عتیق رهایی از اسارت است و بیشتر به معنای رهایی از خطرات و دشمنان می‌باشد. در عهد عتیق به ندرت به مسئلۀ نجات، چنانکه در عهد جدید به آن اشاره شده صحبت به  میان آمده است.

در عهد جدید، در زندگی مسیحی سه مرحله‌ برای نجات و رهایی وجود دارند:
۱- در گذشته خدا در عیسای مسیح عمل کرد و آمرزش گناهان ما را تدارک دید . با یک ایمان ساده، ما وارد همۀ برکاتی می‌شویم که مسیح برای ما در تاریخ تدارک دیده است. این نقطه‌ای است که ما نجات یافته‌ایم.
۲- در حال حاضر، هنوز نقشۀ نجات خدا تکمیل نشده. عیسای مسیح در شخص روح‌القدس وارد زندگی ما شده و ما را با خود وارد یک پیمان جاودانی کرده که غیر قابل شکستن است و چون او در ما است، پس ما در حال حاضر نیز نجات یافته‌ایم (فیلیپیان ۱۲:۲-۱۳).
– در آینده نیز نجات دیگری برای ما آماده شده است. کتاب‌مقدس به ما تعلیم می‌دهد که مسیح بازمی‌گردد و در آن زمان است که ما به طور کامل نجات می‌یابیم. آنگاه ما کاملاً از اثرات گناه و خرابی‌های آن رهایی خواهیم یافت (رومیان ۱۸:۸-۲۴).

پس لازم است که وقتی به واژۀ  نجات می‌رسیم، با تنگ‌نظری به آیه‌های موجود در کتاب مقدس نگاه نکنیم. باید از خود بپرسیم: “در اینجا مقصود کدامیک از اینها است؟ نجات در گذشته، حال یا آینده؟”

تقسیم‌بندی رسالۀ یعقوب:
۱- عملِ ایمان (۱:۱-۱۳:۲)
– مطالب شخصی (۲:۱-۱۸)
– مطالب دو طرفه (۱۹:۱-۱۳:۲)

۲- اصول عمل به ایمان (۱۴:۲-۲۵)

۳- مشکلات عمل به ایمان (۱:۳-۱۷:۴):
– مهار زبان (۱:۳-۱۲)
– غلبه بر امیال نفس (۱۳:۳-۱۰:۴)
– داوری دیگران و محکوم نمودن شریعت (۱۱:۴-۱۲)
– فروتنی برای شخص متکبر (۱۳:۴-۱۷)

4- امید‌ها و وعده‌های ایمان (۱:۵-۱۹)
– تغییرات در آینده (۱:۵-۶)
– منابعی که در اختیار ما قرار دارند (۷:۵-۱۹)

ترجمه: کشیش ورژ باباخانیان