اطلاعاتی جامع در بارۀ کتاب های آپوکریفا و سایر کتاب ها

اطلاعاتی جامع در بارۀ کتاب های آپوکریفا و سایر کتاب ها

این نامی است که معمولاً به مجوعۀ ۱۲ کتابی اطلاق می شود که در بعضی از کتاب مقدس ها بین عهد عتیق و عهد جدید قرار دارند. این کتاب ها در فاصلۀ قرون اول تا سوم ق.م. تدوین شده اند که نگارندۀ اکثر آن ها دقیقاً معلوم نیست. این کتب در زمان ترجمۀ هفتاد که ترجمه یونانی عهد عتیق می باشد «سپتواجنت»، تدوین و ضمیمۀ ترجمۀ هفتاد شده اند. ترجمۀ هفتاد در فاصلۀ این قرون تهیه شده است‌. این سری کتب در فهرست کتاب مقدس به زبان عبری قرار ندارند. این کتب پس از دوران نبوت عهد عتیق و زمانی که پیشگویی ها و الهامات مستقیم الهی به پایان رسیده بود، نوشته شده اند‌. یوسفوس به کلّی آن ها را رد کرد. یهودیان هرگز آن ها را به عنوان بخشی از کتب مقدس خود به رسمیت نشناخته اند. عیسای مسیح هرگز از آن ها یاد نکرد و در هیچ جای عهد جدید نیز به آن ها اشاره نشده است. کلیسای اولیه نیز آن ها را به عنوان کتب الهامی و یا به عنوان اسناد و کتب معتبر به رسمیت نشناخت. زمانی که کتاب مقدس در قرن دوم میلادی به زبان لاتین ترجمه شد، بخش عهد عتیق آن به عوض آن که از عهد عتیق به زبان عبری ترجمه شود، از ترجمۀ هفتاد که به زبان یونانی است ترجمه شد. بدین ترتیب در اثر ترجمه، کتب آپوکریفا نیز از ترجمۀ هفتاد  به زبان لاتین ترجمه شد؛ و پس از آن نیز در ترجمۀ لاتینی کتاب مقدس که در پایان قرن چهارم میلادی صورت گرفت، منتقل شد (نام این ترجمۀ Vulgate می باشد که توسط جروم ترجمه شد). ترجمۀ اخیر الذکر تا زمات اصلاحات کلیسا در اروپای غربی به عنوان ترجمۀ متداول مورد استفاده قرار می گرفت. نهضت پروتستان نیز همچون یهودیان قرون پیشین و همچنین کلیسای اولیه، بی درنگ اعتبار کتب مزبور را به عنوان بخشی از کلام خدا رد کرد و نهضت خود را بر اساس کلام الهامی خدا بنیاد نهاد. سپس کلیسای کاتولیک رومی در شورای ترنت که به منظور مقابله با نهضت پروتستان در سال ۱۵۴۶ میلادی تشکیل شد، این کتب را به رسمیت شناخت. و از آن زمان تاکنون کتب آپوکریفا در ترجمۀ Douay (کتاب مقدس کلیسای کاتولیک) قرار داده شد. کتب آپوکریفا به قرار زیر هستند:

اول اسدراس. اسدراس تلفظ یونانی نام عزرا می باشد. این کتاب تألیف و مجموعه ای است از بخش های کتابهای عزرا، دوم تواریخ و نحمیا به انضمام داستان هایی دربارۀ زروبابل. مراد از نوشتن این کتاب، ذکر آزادی هایی است که کورش و داریوش نسبت به یهودیان روا داشتند تا بدین طریق بطالسه را ترغیب بنمایند تا در برخورد با یهودیان، آنان را سرمشق خود قرار دهند.

دوم اسدراس. این کتاب گاهی «چهارم عزرا» نیز نامیده می شود. چنین به نظر می رسد که این کتاب در بر گیرندۀ رؤیاهایی است که به عزرا الهام می شوند. الهاماتی در زمینۀ استقرار حکومت الهی بر جهان، ظهور عصری نوین و بازیافت نسخه های مفقود شدۀ کتاب مقدس.

طوبیت. این کتاب داستان و سرگذشت غریب و ماجراجویانۀ عاشقانه ای است که فاقد هر گونه ارزش تاریخی است. جوان یهودی ثروتمندی که در شهر نینوا به اسیری برده شده بود، به وسیلۀ هدایت یک فرشته ترغیب می شود تا با «باکرۀ بیوه ای» که هفت شوهر خود را از دست داده بود، ازدواج کند.

جودیت. این کتاب در برگیرندۀ داستانی تاریخی از احساسات و عواطف یک بیوۀ زیبا و پارسای یهودی است که در ایام حملۀ بابلی ها به یهودا با زیرکی به چادر فرماندۀ بابلی ها رفت و به بهانۀ آن که قصد دارد خود را تسلیم وی نماید، سر او را از تن جدا کرد و بدین ترتیب شهر خود را نجات داد.

تتمّۀ کتاب استر. در ترجمۀ هفتاد بخش هایی در میان عبارات دیگر کتاب استر وجود دارند که اساساً نمایان گر در جریان بودن دست خداوند در ماجرای استر است. این قسمت توسط جروم گردآوری و در کنار یکدیگر قرار داده شد.

کلام حکمت سلیمان. این کتاب به طرز قابل توجهی مشابه با بخش هایی از کتب ایوب، امثال سلیمان و جامعۀ سلیمان است. این کتاب آمیخته ای است از فلسفۀ یونان و تفکر و اندیشه های یهودی. این کتاب به وسیلۀ یکی از یهودیان اهل اسکندریه که خود را همچون سلیمان می پنداشت، نوشته شده است.

کتاب جامعه. این کتاب همچنین با نام «حکمت عیسی بن سیراک» شهرت دارد و به کتاب امثال سلیمان شبیه است. این کتاب توسط فیلسوفی یهودی که دائماً در سفر بود و از سرزمین های دیگر دیدن می کرد، نوشته شده است. کتاب مزبور حاوی احکامی دربارۀ جزئیات طرز رفتار و سلوک در زمینه های زندگی اجتماعی، مذهبی و خانوادگی است. همچنین طی فهرست طویلی به تعریف و تمجید از قهرمانان عهد عتیق می پردازد.

باروک. چنین به نظر می رسد که این کتاب به قلم باروک که کاتب ارمیا بود و دوران آخر زندگی خود را در بابل سپری کرد، نوشته شده باشد. این کتاب دربارۀ اسیران قوم اسرائیل می باشد و در برگیرندۀ بخش اعظمی از تفاسیر مربوط به ارمیا، دانیال و سایر انبیا است.

سرود سه پسر مقدس. این کتاب در بر گیرندۀ ضمیمۀ نه چندان معتبری است که به کتاب دانیال اضافه شده و پس از ۳: ۲۳ آورده شده است. چنین به نظر می رسد که مطالب مندرج در این کتاب حاکی از دعا و ستایش خداوند به زبان سه دوست دانیال باشد که در تون آتش انداخته شدند.‌ این سرود در واقع سرود پیروزی و نجات آنان است.

حکایت سوزانا. یکی دیگر از ضمیمه های نه چندان معتبری که به کتاب دانیال افزوده شده است در مورد سر گذشت همسر دیندار یک یهودی ثروتمند در بابل است که به دروغ متهم به زنا کاری شده بود، ولی با کمک دانیال، قضیه آشکار گردید و سوزانا نجات یافت.

حکایت بِل واژدها. این کتاب نیز یکی دیگر از ضمیمه های بی اعتبار کتاب دانیال می باشد. دانیال در طی این دو داستان ثابت می کند که نه بِل و نه اژدها هیچ یک خدا نیستند. یکی از این داستان ها با ماجرای قرار گرفتن دانیال در چاه شیران در ارتباط می باشد.

دعای منّسی. چنین به نظر می رسد که این کتاب در برگیرندۀ دعای منسی، پادشاه یهودا باشد که به بابل به اسیری برده شده بود. ذکر این دعا در کتاب ۲تواریخ ایام ۳۳: ۱۲-۱۳ آمده است. هویت نگارندۀ این کتاب نامعلوم است. احتمالاً تاریخ نگارش این کتاب، قرن اول پیش از میلاد می باشد.

اول مکابیان. این کتاب شرح دلاوری ها و مبارزات یهودیان برای دست یابی به آزادی در دوران مکابیان است که از رویدادهای ارزشمند تاریخی محسوب می شود (۱۷۵ الی ۱۳۱ ق.م.). این کتاب توسط یک یهودی فلسطینی در سال ۱۰۰ ق.م. نگارش یافته است.

دوم مکابیان. این کتاب نیز شامل قیام مکابیان در بین سال های ۱۷۵-۱۶۱ ق.م. می باشد. نام نویسندۀ کتاب، به شهادت علنی خود کتاب، شخصی است به نام جیسون سیرن که دربارۀ او هیچ اطلاعی در دست نیست. این کتاب به عنوان ضمیمۀ کتاب اول مکابیان به شمار می رود، اما از نقطه نظر کیفیت در مرتبۀ پایین تری از آن قرار دارد.

سایر کتاب ها

در کنار کتب آپوکریفا که شرح آن ها در صفحات پیشین گذشت، مطالب دیگری از آثار یهودی وجود دارند که در فاصلۀ زمانی قرن دوم ق.م. تا اول میلادی نوشته شده اند. بسیاری از آن ها از نظر ماهیت از زمرۀ کتب «آپوکالپتیک» می باشند که نویسندۀ آن ها می کوشد تا «تاریخ و سرگذشت مربوطه را از زبان قهرمانی که مدت ها از مرگ او سپری شده، در قالب اصطلاحات نبوتی بازنویسی کند». آن ها تا اندازۀ خیلی زیادی از رؤیاهایی تشکیل شده اند که به نظر می رسد از شخصیت های برجستۀ دوران باستان کتاب مقدس اقتباس شده اند که بعضی از آن ها جنبۀ خیالی و افسانه ای دارند. آن ها به طور قابل ملاحظه ای در رابطه با ظهور عیسای مسیح مورد استفاده قرار گرفته اند. زحمات و مصیبت های حاکم بر دوران مکابیان انتظار آن ها را مبنی بر ظهور قریب الوقوع مسیح می افزود. بخش هایی از این نوشته ها بر روایات نه چندان معتبر و بخش های دیگری از آن ها بر پایۀ تصورات و اوهام بنا شده اند. بعضی از آن هایی که بیشتر شناخته شده اند، عبارتند از:

آثار و کتب خنوخ. این کتب شامل مجموعه ای است از قطعاتی که توسط نویسندگان متعدد و مختلف ناشناسی در قرون اول و دوم پیش از میلاد نوشته شده و در برگیرندۀ مکاشفات مشهوری است که به نوح و خنوخ نسبت داده شده اند. آنها از ظهور مسیح و روز داوری سخن به میان آورده اند.

معراج موسی. این کتاب توسط یک فریسی در حدود زمان تولد مسیح نوشته شده است. این مکتوب شامل نبوت هایی است که به موسی نسبت داده شده اند. در این اثر از موسی در حالی که در آستانۀ مرگ قرار دارد و مسئولیت ها را به یوشع تفویض می کند، یاد شده است.

صعود اشعیا. این مکتوب در رابطه با افسانۀ شهادت اشعیا و رؤیاهایی است که اشعیا آن ها را رؤیت نمود. اعتقاد بر این است که این صحیفه توسط یک مسیحی یهودی نژاد در زمان جفاهایی که نرون بر یهودیان وارد می ساخت، در روم نوشته شده باشد.

کتاب یوبیل. این کتاب به منزلۀ تفسیری بر کتاب پیدایش می باشد که احتمالاً در دوران مکابیان یا کمی پس از آن نوشته شده است. در این مکتوب از نحوۀ محاسبۀ زمان سال یوبیل و دوران آن نام برده شده که شامل یک دورۀ پنجاه ساله می باشد.

مزامیر سلیمان. این مزامیر مشتمل بر سرودهایی است که دربارۀ ظهور مسیح موعود سروده شده که احتمالاً کمی پس از دوران مکابیان توسط یک فریسی ناشناس تصنیف شده اند.

وصیت نامۀ دوازده پاتریارک. این مکتوب از آثار قرن دوم پیش از میلاد می باشد که ظاهراً حاوی تعالیمی است که دوازده فرزند یعقوب در هنگام مرگ به فرزندان خود آموختند. هر یک از این دوازده تن ماجرای زندگی شخصی و تجربیات حاصل از آن را بر زبان می آورند.

مکاشفات الهامی. این بخش در دوران مکابیان نوشته شده است که بعدها اضافاتی ضمیمۀ آن می شود. مضمون این نوشته ها به تقلید از پیشگویی های مربوط به امپراتوری یونان و روم است که از جزئیات سقوط و افول امپراتوری های ستم گر و ظالم و همچنین طلوع دوران ظهور مسیح موعود سخن به میان می آورد.

برگرفته از کتاب راهنمای کتاب مقدس از انتشارات شورای کلیسایی 222