بررسی عهدعتیق- استر ESTHER

نویسنده و تاریخ نگارش:
گرچه نمی دانیم نویسنده کتاب استر چه کسی بوده است ولی این امکان وجود دارد که از مدارک داخلی کتاب به نتایجی درباره نویسنده و تاریخ نگارش آن دست یافت. از تأکیدات نویسنده بر منشاء اعیاد یهودی و از نفوذ احساسات ملی یهودی به داستان واضح است که او یک یهودی بوده است. نویسنده از رسوم فارس اطلاع داشته و وقوع داستان در شهر شوش و عدم اشاره به یهودا یا اورشلیم بیانگر این است که او ساکن یکی از شهرهای فارس بوده است.
زودترین تاریخ پیشنهاد شده برای کتاب کمی پس از وقوع اتفاقات نقل شده در کتاب است. برای مثال حدوداً 460 ق.م. (قبل از بازگشت عزرا به اورشلیم؛ به زیرنویس 8: 12 رجوع کنید). مدارک داخلی کتاب بیانگر این است که عید پوریم مدتی پیش از نگارش کتاب نیز به جا آورده می شد (9: 19) بعضی محققین کتاب مقدس تاریخ نگارش کتاب را به دوران هلنستیک ها مربوط می سازند ولی عدم وجود کلمات یونانی و شیوه زبان محلی عبری نویسنده، بیانگر این است که کتاب قبل از سقوط فارس به ذست یونان (331 ق.م.) نوشته شده است.
هدف،موضوعات و ویژگی های ادبی:
هدف اصلی نویسنده ثبت برگزاری عید سالانه پوریم و زنده نگه داشتن خاطره رهایی عظیم و هم تعهد نسبت به اجرای همیشگی آن است (به 3: 7؛ 9: 24، 28-32 و به قسمت مربوط به اعیاد عهد عتیق و سایر روزهای مقدس رجوع کنید).
در سرتاسر قسمت اعظم داستان، نویسنده ادامه تناقض میان بنی اسرائیل و عمالیق را به یاد دارد (به زیرنویس 2: 5؛ 3: 1-6؛ 9: 5-10 رجوع کنید). تناقضی که از زمان خروج آغاز شد (خروج 17: 16-18؛ تثنیه 25: 17-19) و در تاریخ قوم اسرائیل ادامه یافت (1سموئیل 15: 1-3؛ 1تواریخ 6: 48 و البته استر). عمالیق به عنوان اولین کسانی هستند که بعد از خروج از مصر، قوم اسرائیل را مورد تهاجم خود قرار دادند و از نظر نویسنده تجسم تمامی قدرتهایی است که در مقابل قوم خدا صف آرائی نظامی کردند (اعداد 24: 20؛ 1سموئیل 15: 1-3؛ 28: 18) و حال که قوم اسرائیل از اسارت رهایی یافته فرمان هامان، تلاش اصلی و نهایی موجود در دوران عهد عتیق برای هلاکت ایشان است.
تقریباً در ارتباط با تناقض با عمالیق است که وعده آرامی به قوم خدا داده شد (تثنیه 25: 19)، با نابودی هامان یهودیان از دست دشمنان خود آرامی یافتند (9: 16، 22).
نویسنده همچنین موضوعات دیگری را مطرح می کند که در سرتاسر کتاب مقدس مکرراً اتفاق افتاده اند (بلایای طبیعی، بیماری، جنگ با سایر بلایایی که قوم خدا را تهدید می کنند؛ آنانی که زنده می مانند بقیتی را تشکیل می دهند). وقایع شهر شوش در فارس، ادامه اهداف خدا در تاریخ رهایی را مورد تهدید قرار می داد. فرمان هامان مبنی بر نابودی یهودیان، حیات قوم منتخب خدا را در آینده و در نهایت ظهور مسیح رهایی دهنده را در معرض خطر نابودی قرار وی داد. نویسنده استر غالب موضوعات خود بر روی وقایع داستان یوسف طرح ریزی می کند (به زیرنویس 2: 3-4، 9، 21-23؛ 3: 4؛ 4: 14؛ 6: 1، 8، 14؛ 8: 6) که در این داستان نیز موضوع باقی ماندگان در مرکزیت روایت قرار دارد (پیدایش 45: 7). اعیاد موضوع برجسته دیگری در استر می باشد که در فهرست زیر نشان داده شده است. ضیافت ها موقعیتی را برای آشکار شدن نقشه ها فراهم می سازد. ده ضیافت در کتاب وجود دارد: (1) 1: 3-4 (2) 1: 5-8 (3) 1: 9، (4) 3: 18، (5) 3: 15، (6) 5: 1-8، (7) 7: 1-10، (8) 8: 17، (9) 9: 17، (10) 9: 18-32. سه جفت از این ضیافتها که در آغاز میانه و انتهای داستان ظاهر می گردند به خصوص دارای اهمیت هستند: دو ضیافت به وسیله خشایار و دو ضیافت دیگر به وسیله استر برگزار شد و دوبار برگزاری جشن پوریم.
ثبت اعیاد به شکل جفت از شیوه های نگارش مورد علاقه نویسنده به نظر می رسد. به علاوه سه گروه از این ضیافتها که به شکل جفت ارائه می گردد حاوی دو فهرست از خادمان پادشاه هستند (1: 10، 14)، پنهان کردن هویت استر دوبار گزارش شده است (2: 10، 20)، دوباره جمع آوری زنان (2: 8، 19)، دو خانه برای زنان (2: 12-14)، دو بار روزه (4: 3، 16) دو بار مشورت هامان با خانوده و دوستانش (5: 2؛ 8: 3)، دو بار ظاهر گردیدن بی برنامه استر در مقابل پادشاه (5: 2؛ 8: 3)، دو جستجو برای یافتن مردخای (6: 7-11؛ 7:9)، دو بار سرافکندگی هامان (6: 12؛ 7: 8)، دو اشاره به پسران هامان (5: 11؛ 9: 6-10، 13-14)، دو بار ظاهر شدن حربونا (1: 10؛ 7: 9)، دو فرمان سلطنتی (3: 12-14؛ 8: 1-13)، دو اشاره به فرو نشستن خشم پادشاه (2: 1؛ 7: 10)، دو بار اشاره به قطعی بودن قوانین فارس (1: 19؛ 8: 8)، دو روز برای انتقام جویی یهودیان (9: 5-15)، دو نامه برای نگاه داشتن سالانه مراسم عید (9: 20-32). یکی از ویژگی های برجسته کتاب که باعث بروز بحث و مناظره می گردد. عدم اشاره صریح به خداپرستی، دعا و قربانی است.
این صحنه غیر روحانی کتاب باعث شده تا بسیاری نسبت به آن قضاوت منفی داشته و ارزش مذهبی آن را بسیار ناچیز انگارند. به هر صورت آشکار است که نویسنده محتاطانه از اشاره به خدا یا هر نوع فعالیت مذهبی خودداری کرده است را بیشتر جلوه دهد که خدا وقایعی را نیز که ظاهراً بی اهمیت هستند کنترل و هدایت می کند (برای مثال زیر نویس 6: 1) و نقشه هایی را برای نجات و رهایی یهودیان طرح و اجراء می سازد. حاکمیت مقتدرانه خداوند در هر مرحله مسلم است (به زیرنویس 4: 16-12 رجوع کنید). این اصل مسلم با عدم حضور کامل خدا و عدم اشاره به همه چیز را موثرتر ساخته است.
فهرست مطالب:
I- ضیافت خشایارشاه (1: 1-2: 18)
الف- خلع وشتی (باب 1)
ب- ملکه شدن استر (2: 1-18)
II- ضیافت استر (2: 19-7: 10)
الف- مردخای نقشه ای را آشکار می کند (2: 19-23)
ب- نقشه هامان (باب 3)
پ- مردخای استر را تشویق به کمک می کند (باب 4)
ت- درخواست استر از پادشاه: اولین ضیافت (5: 1-8)
ث- شبی بدون خواب (5: 9-6: 14)
ج- اعدام هامان: ضیافت دوم (باب 7)
III- عید پوریم (بابهای 8-10)
الف- فرمان پادشاه به نفع یهودیان (باب8)
ب- مراسم عید پوریم (باب 9)
پ- ارتقاء مردخای (باب 10)

برگرفته از کتاب دائرةالمعارف کتاب مقدس